De waarde van werk is meer dan alleen het salaris. Waardevol werk geeft ritme, draagt bij aan gezondheid en helpt om mee te draaien in de samenleving. Maar hoe organiseer je waardevol werk? Deze vraag stond centraal tijdens het congres Waardevolwerk / Werkvolwaarde dat we op 3 juni 2021 organiseerden voor beleidsmakers in sociaal werkbedrijven en sociale organisaties, (overheids)professionals en ondernemers. Presentator Marcel Bamberg sprak vanuit de studio van Beeld en Geluid in talkshowvorm met diverse gasten over de volgende vragen: Wanneer is werk van waarde? Hoe kan inclusieve technologie daarbij helpen? En waarom is praktijkleren en simpel switchen belangrijk voor mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie?

Waardevol werk is maatwerk

Wat betekent werk voor mensen? Is de waarde van werk voor iedereen hetzelfde? Wat bepaalt die waarde van werk nou precies? Met de Waarde van Werk Monitor wordt de waarde en waardering van werk in beeld gebracht. ‘Mensen die werk hebben, zijn in algemene zin tevredener over het leven dan mensen die geen werk hebben’, vertelt Peter Brouwer, programmamanager inclusieve arbeidsmarkt van de Goldschmeding Foundation. In 2019 is de eerste meting met de Waarde van Werk Monitor uitgevoerd. ‘Uit die meting blijkt dat het grootste deel van de ondervraagden ‘inhoudelijk leuk werk’ en ‘prettige collega’s’ noemt als belangrijkste factoren van waardevol werk. Echter, de waarde van werk is niet voor iedereen hetzelfde en kan in de tijd veranderen.’

Winnaars Werkinnovatie Prijs aan het woord

In 2021 wonnen Pantar en Werkse! de Werkinnovatie Prijs. In de Circulaire Hub werkt Pantar met eigen inzamellogistiek: organisch afval zoals koffiedroes, oud brood en sinaasappelschillen wordt opgehaald en verwerkt tot grondstoffen en energie. Een complex proces dat wordt uitgevoerd in samenwerking met partners uit het bedrijfsleven, sociaal werk en opleidingsinstituten. Lex de Boer, algemeen directeur van Pantar, is trots op deze samenwerking. ‘Door deze uitgebreide samenwerking lukt het ons om mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie aan regulier werk te helpen.’ De waarde van werk is hier meerledig. Mensen worden aan een baan geholpen in nieuwe werksoorten die bijdragen aan circulair ondernemen en het klimaat.

De ZorgHub richt zijn pijlen op bijstandsgerechtigden die affiniteit hebben met de zorg. Met het huidige personeelsbestand kunnen we niet de zorg blijven leveren die we nu leveren. ‘Geselecteerde kandidaten krijgen een korte, praktijkgerichte opleiding waarmee zij ondersteunde zorgtaken kunnen uitvoeren die door tijdsdruk vaak blijven liggen bij het huidige personeel’, legt projectmanager Jiske Koers uit.

Het nut van inclusieve technologie

Hoe kun je technologie gebruiken om mensen te helpen aan een waardevolle baan en de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen? Leendert Bos, kwartiermaker bij Kennisalliantie Inclusie en Technologie: ‘Inclusieve technologie helpt mensen met een beperking om werk te vinden of ondersteuning te bieden in het uitvoeren van de werkzaamheden. Als jij kunt werken met de nieuwste robot, is dat niet alleen interessant voor jezelf. Het maakt je ook aantrekkelijk voor werkgevers die op zoek zijn naar gekwalificeerd personeel.’

Marieke op de Weegh spreekt namens het Regionaal Centrum voor Technologie Gelderland dagelijks ondernemers over de uitdagingen waar zij voor staan en gaat in op de kansen en uitdagingen voor werkgevers in relatie tot inclusie en nieuwe technologie. ‘Veel maakbedrijven hebben een tekort aan arbeidskrachten. Zij denken na over hoe ze het werk simpeler kunnen maken. Als dat lukt, dan heb je ook een grotere groep mensen die je in dienst zou kunnen nemen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de inzet van een Cobot, een samenwerkende robot, die het werk lichter kan maken.

Praktijkleren biedt mogelijkheden voor werkgevers én werknemers

Om mensen te begeleiden naar werk wordt steeds vaker praktijkleren ingezet, in samenwerking met het mbo. Op die manier kunnen mensen een praktijkverklaring, mbo-certificaat of mbo-diploma halen. Stroomopwaarts werkt succesvol met een uitgebreid aanbod aan leerlijnen. ‘Praktijkleren biedt mogelijkheden voor werkgevers, voor het onderwijs en voor de overheid. Maar praktijkleren biedt ook kansen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, die geen startkwalificatie hebben’, zegt Eric van de Westerlaken van Stroomopwaarts. ‘Op deze manier kunnen ze laten zien wat ze kunnen en zetten ze stappen in hun ontwikkeling.’ De kracht van Stroomopwaarts is dat er regionaal wordt samengewerkt. ‘We hebben met onderwijsinstellingen afgesproken op welke manier we praktijkleren bij het onderwijs kunnen aanmelden, hoe we praktijkverklaringen kunnen afgeven en tegen welke kosten.’

Eenvoudig van dagbesteding naar werk en vice versa

Wie een stap zet van uitkering naar werk of vice versa, kan in een lastige situatie terechtkomen. Met het project ‘Simpel Switchen in de Participatieketen’ wil het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een beweging in gang zetten om overgangen in de participatieketen te versoepelen. De arbeidsmarktregio Rijk van Nijmegen heeft een nieuwe benadering van arbeidsmatige dagbesteding opgezet. ‘We kijken naar wat mensen maximaal nodig hebben om te presteren op de arbeidsmarkt. De afgelopen 2 jaar was de doorstroom naar werk ongeveer 23 procent. Voorheen was dat slechts 10 procent. Wat daarbij heeft geholpen is dat we de inzet van de Participatiewet en de dagbesteding onder een dak hebben. Hierdoor hebben we heel korte lijnen met collega’s en kunnen we snel schakelen’, aldus consulent Hanneke Verhoeven.

Cedris Waarderingsprijs

In Nederland zijn veel mooie initiatieven die zich inzetten voor een inclusieve arbeidsmarkt. Kenniscentrumpartner Cedris heeft de Waarderingsprijs in het leven geroepen om die initiatieven een podium te bieden. De winnaar krijgt 2500 euro en een mooie video. Heb jij een innoverend en impactvol initiatief dat de inclusieve arbeidsmarkt dichterbij brengt? Meld je dan uiterlijk 31 augustus aan.

Een mespuntje bevlogenheid

We kijken met Jelle Pieters terug op het congres. Hij schreef het gedicht Een mespuntje bevlogenheid.

Kijk hier het hele congres terug.