Betaald werk mogelijk maken voor mensen met een beperking: dat is de kracht en uitdaging van sociale werkbedrijven. Bij Patijnenburg in Naaldwijk sluiten ze zoveel mogelijk aan bij de mogelijkheden van de werknemers. Werknemers worden gestimuleerd regie te pakken en verantwoordelijkheden te dragen. ‘We houden rekening met de beperkingen van onze medewerkers, maar spreken hen in eerste instantie aan op hetgeen ze wel kunnen’, zegt Josie Kunseler, manager staf bij Patijnenburg en samen met Anita Hellemons trainster Vraaggericht Coachen.

Tijdens de training Vraaggericht Coachen leer je coachen vanuit de vraag van de medewerker en aan te sluiten bij diens mogelijkheden. Hierdoor kan de medewerker de regie nemen over de eigen ontwikkeling en te behalen doelen. Je leert vanuit welk mensbeeld je communiceert en welk effect dit heeft op je eigen handelen, op wat je wel en wat je juist niet vraagt en hoe je luistert. ‘Het doel van de training is bewustwording’, vertelt Kunseler. ‘Bewustwording van je eigen mensbeeld. Op welke manier kijk je nu eigenlijk naar een medewerker? Tijdens de training ga je na of je met een ‘leeg hoofd’ een gesprek ingaat. Het is de kunst om door te vragen op hetgeen de gesprekspartner naar voren brengt. Wat heeft de medewerker nodig? Het gaat er niet zozeer om dat jij inzicht krijgt in de medewerker; de medewerker moet inzicht krijgen in zichzelf. Hij moet zijn eigen talenten, kwaliteiten en beperkingen leren kennen en daarmee aan de slag!’

‘Medewerker zelf doel laten formuleren’

Kunseler adviseert hoe je bijvoorbeeld een gesprek aan kunt gaan: ‘Zorg er bijvoorbeeld voor dat het doel van het gesprek duidelijk is. Waarom zitten we bij elkaar? In die fase ontstaat al snel ruis. Benoem het doel en maak het bespreekbaar. Is er iets in de privésituatie van de medewerker dat dat belemmert? Ga daar dan over in gesprek of stel het gesprek uit. Dat klinkt heel hard, maar je wilt doelgericht samen met de medewerkers iets opbouwen. Aan het eind van het gesprek kun je de medewerker zelf het gesprek laten samenvatten. De punten die op dat moment naar boven komen, gaat de medewerker ook echt  doen. Niet al die andere dingen die tijdens het gesprek zijn gezegd.’

Actieve betrokkenheid

Bij Patijnenburg is deze zienswijze helemaal ingeburgerd. ‘Professionals die bij ons komen werken, worden door Emiel van Doorn, grondlegger van dit gedachtegoed, getraind. Ook voor de mensen die hier al werken, bieden we minimaal een keer per jaar een workshop of inspiratiesessie aan over dit onderwerp’, aldus Kunseler. Volgens de manager staf van Patijnenburg heeft dat de organisatie veel opgeleverd. ‘We zijn heel erg gericht op de actieve betrokkenheid van alle collega’s. Zij weten dat ze belangrijk zijn voor ons bedrijf om onze doelstellingen te halen. Wij verwachten en eisen dus veel van hen en hebben een aanspreekcultuur. Deze manier van werken zorgt ervoor dat medewerkers hun eigen regie houden. Het is niet nodig om dingen van ze weg te nemen en op te lossen. Dat kunnen ze heel goed zelf. In het begin kan dat weerstand opleveren, maar na verloop van tijd worden mensen krachtiger, neemt hun zelfvertrouwen toe en kunnen en durven mensen verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen handelen. In de coaching van mensen in re-integratietrajecten helpt deze visie en werkwijze om mensen te laten ervaren dat zij zélf verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun loopbaan. Je voorkomt duikgedrag. Dat mensen direct zeggen dat ze iets niet kunnen. Wat dat betreft valt er nog veel te winnen binnen het begeleiden en coachen van mensen.’

Zelf oplossen

Hans Rensen, voorman bij Impact in Kampen, is door de training Vraaggericht Coachen veel bewuster gaan luisteren naar wat de vraag is van de medewerker. ‘Ik laat de medewerker eerst zelf proberen om met een oplossing te komen, voordat ik het voorkauw. De meeste SW-medewerkers kunnen meer dan dat ze zelf denken. Denk aan iemand die een hand heeft die niet meer functioneert. Diegene kan zelf aangeven als iets niet lukt. Vaak gaan wij er al vanuit dat diegene een bepaalde opdracht niet kan uitvoeren.’ Rensen neemt sinds de training meer de tijd om met een medewerker in gesprek te gaan. ‘Natuurlijk moet ik er wel voor zorgen dat de productie op tijd klaar is, maar ik werk nu meer mee en ga op de werkvloer al het gesprek aan. Dat levert erg veel op. Nu sta ik meer tussen de doelgroep en hoor ik meer dan wanneer ik op kantoor het gesprek aan ga.’

Training Vraaggericht Coachen

De training Vraagericht Coachen gaat op 7 oktober 2020 van start. De training duurt 4,5 dag en richt zich op iedereen die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidt of ondersteunt in en naar werk: jobcoaches, werkbegeleiders, werk- en trajectconsulenten en leidinggevenden. Wil je meer informatie over de training? Dan kun je terecht bij Paula Mensink, projectleider SBCM:

M: 06 22 65 86 09
E: p.mensink@caop.nl